Urte berri bati begira

   Abian amaitzen ari da beste urte bat eta aurrean dator berria. Ba dira 2018 urtean zehar bizi izan ditugun gertaera latzak eta baita onak ere. Ba dakit guztiak gogoratu behar ditugula, baina une batez eta baikortasunaren untzi barrenean emaitza positiboa lortu duten jarduerek gogoz gogora ditzagun.

   Euskarak eta bereziki euskal kulturak goi mailan aritu dira eta nahiz eta kasu askotan pertsonai edota erakunde bati lotua, uste dut aurten giza multzoaren garrantzi esanguratsua sendo agertu da. Esperientziak esaten digu jende askoren partaidetza oihu zabalagoa izaten duela nahiz eta giza bakar batzuen betekizuna ahantzezina dela. Hemen ere oreka bultzatzeak guztion mesedetan etorriko zaigu.

    Lagun margolari batek esaten zidan berak natura pintatzen zuenean zuhaitzak, harriak, belardiak personak balira tratatzen zituela. Bakoitzari kode berezi baten arabera margo mota bat ezartzen ziola eta prozesu honi esker kuadroak gauzatzen dihardu. Egia esan, harrituta nauka bere lanak ikusteko aukera dudan bakoitzean. Artista bat da eta margoek oso landuak dira. Dena den oraindik ez naiz ausartu ene erretrato bat eskatzeko, batez ere dakidalako modeloa baino emaitza hobeago bat lortuko duelako.

   Lantzean behin, neoprenoz jantzita doazen gazteak hondartzan ikusten ditut, hau da olatuen gainetik dabiltzaten surflari trebeak. Hauek ere naturarekiko harreman bat dute nahiz eta ene lagun margolariarena ezberdina izan. Baina hi, ze artea, olatua sortzen hasi orduko, tente dira bere gainean orekari eta hezatasunari so eginez. Aurrera mutilak!

Udazkena barrenean

  Udazkena barrenean

      Udazkeneko egun errepigarrietan sartu nintzen eta honetaz jabetu ere. Non da malenkoliaren tritezia iraunkorra ia euririk gabeko arratsalde ilun hauetan nopra joaterik ez badago. Bai udaberriko begirada luzatzen diet basoetako zuhaitzei eta kolorez aldatzen direla nabaritzen dut. Onto ustelen eragina pinadietan kezkatzen zaigu hainbeste urtetan gurekin ditudun zuhaitzak hilzoriaren bidean barrena dijoaztela kolore berdea galdu eta gorrira trukatuz. 

           Atzo esan zidan Maitek gau telefonoz deituko zidala, edo gitxienez horretan saiatuko zela gaurko egoerdian. Baino oraindik emakume lanpetu honen seinalerik ez dut jaso egin. Agian lanpetze horrek guztiaren kulpa izango du eta ez dezagun pentsa inork gutaz ahaztutzeko parada izan duela. Gainera egun gu bion arteko komunikazio tresna anitzak ditugunez akaso sare bihurri horien artean mezu bat jarriko dit zintzilikaturik, batez ere, lasai gera nazala bere bizirik dirau eta.

          Ezagutzen dudan itsas argazkilari trebea, fina, egonkorra, neka ezina, tokian eta unean egotea dakienak argazki sorta ederrak eskaintzen dizkigu bere inguruan gabiltzan lagunei. Benetan erraldoia bere lana. Izpia bezain azkarra ere.

Itsasoarekin lehen pausoak

    Haur nintzenetik hondartza nire bizitzan indarrez sartu zen. Bereziki eta udaroa hasi orduko familia kostaldeko herri hartara joaten ginen. Itsasoarekiko lehen kontaktua ez dut oroitzen baina baliteke izatean egun haur txikiak hondartzan jolasten diren bezalakoa. Uraren parte hartzea putzuetan mendixka amaiezinak eta bitarteko hibaien altzora hondar bustien malutak natur eremu berriak zabaltzeko griña eskuratzen hasi ginen. Lan hauetan itsasoa alboan baino eta maria beherako egoeragatik, erabat baztertua genuen, nahiz eta bere handitasunaren ideia gurekin bizi. Putzu haietan gure lehendabiziko bainuak gertatuko ziren, astiro, astiro gure benetako itsasora murgiltzeko parada hedatu arte.

   Gogoratzen ditut uretara joaterakoan gurasoek behin eta berriro agindutakoa, kontu handi izatea hain beste hondoratzeaz kontu izatea eta bazkal ostego dijestioa errespetatzea. Bi eta hiru orduen arteko epean ezin zen uretara joan. Urteak haurrea denbora hau jolasten betetzen genuen: futbolean, palaz, pasiatzen edo mari beheraren laguntzaz arkaitzetan karramarroen bila. Hamar hamabi urteko umeen artean ba ziren ikasturtean gairen bat gainditu gabe utzi zutenek eta ikasteari ekiten zioten. Hala eta guztiz ere, hondartza ez zait ikasteko toki apropos bat iruditu. Are gutxiago adin gutxiko norbaitentzat: lagunak jolasean eta bestea irailerako frogak prestatzen.

    Iksketak alde batera utzi eta arratsaldeko itsasoaren freskotasuna arratsalde eguzkitsuen irteera logikoa zen. Urak baretasuna antzematen zuenean gure gurasoan lasaitasun kutsua azalerazten zuten, baina aldiz, olatuen agerraldi bortitza hondartzaren kontra azaltzen zenean kontu handiz eta ertzetaraino hurbiltzen ziren gure sasiastakerien berri aurrean ikuskatzeko. Hondartzan ez ziren itoketa kopuru handirik egoten baina erresakak, korronteak eta olatuen tamainek semeen gainean ibiltzeko urduritasuna pizten zuten.

Lagun baten oroimena ez da desegiten

Ba gaude gizaki xumeen artean iraganari bira bat baino gehiago ematen dizkioguna. Egia da atzera begirada bat noizean behin ematea gauza ederra bihurtzen zaigula, bereziki gogoratzen ditugun gertakari horiek gure bizitzaren zati iraunkor bezala gureganatzen digulako. Festa egun zoragarri baten irudiak, neska atsegin hura ezagutu genuen hune ahanztezina edota aspaldiko lagunen azken bazkaria. Dirudienez, oroimen guzti hauek estaldura positiboa daukate. Baina baditugu gure baitan oroimen kezkagarriak, latzak eta bertan momentuan ia jasan ezinak izan zirenak. Auto istripu larri bat, lagun baten heriotza, mendian galdurik, nora jo jakin gabe eta gauaren eta eguraldi txarraren mehatzua gainean genuela. Esan ohi da oroitzea selektiboa dela eta ondoren, gure buruak gogoratzen duena gure aukeraren jokoan murgiltzen da. Nola egiten da aukeraketa hau? Bidai luze batean bere seme-alabak ondo zaintzen zituen ama ezagutu nuen. Bidaia luzea zen, trenean eta kotxe-kama gabe. Helmuga Galiza zen eta Bilbotik irten zen tren hura lau ordu zeramatzan. Amak hainbat ipuin kontatu zizkien umei eta azken hauek nekezia kanporatu zuten. Orduan Amak joku bat proposatu zien: beraien bizitzan ezagutu egin zuten pertsonai erakargarriena, atsegingarriena, eta berarekin edonora joateko prest egongo ziren lagun onena. Bapatean alabak keinu bat egin zidan eta begira geratu nintzen. "Begira ama," hasi zuen neskak bere hizjarioa" nere ustez badago gizon erakargarria, atsegingarria eta bidai luze bat egiteko lagun apropososa hartuko nuela." Amak orduan, zera esan zion, "Bai azkar egin duzula zure aukeraketa. ¿Nor aukeratu duzu, laztana?" "Ikusi ama, hor zure aurrean duzun gizon gazte hori (nitaz ari zela ohartu nintzen), bidai luze, kaskar, mugikorra eta astuna egiteko aukeratuko nuke. Jasan egin dituen gure panplina guztiak barne hautagai egokia iruditzen zait.". Nire maxailak gorritu egin ziren eta lotsa sentitu nuen alabaren hitz haiek entzutean. Bere amak segidan barkamena eskatu zidan esandako haiengatik. Barkamena? Pentsatu nuen eta nire buruari galdera berdina egiten diot tren barruan gertatu zen hartaz oroitzen naizen bakoitzean. Neska gazte haren portaera ez zitzaidan inola ere barkamena eskatzeko arrazoi bat. Baina gure gizarte materialista honetan noizean behin portaera garbi hauek azaleraztea ume eta haurren erizpideak nondik nora dijoazten ildoa ezabatzen dutela gero eta argiago daukat. Betirako behin lagun izan dudana beti laguna izango dudala iruditzen zait. Nahiz eta ene ingurutik urruti bizi, nahiz eta ni nahi beste hain berri berengatik ez jasotzea... Lagunak izan ginen eta lagunak gara, are gehiago, lagunak izango gara.Trenean ezagutu nuen hirukotea, ama, alaba eta semea bidai luze batean bakardadea ez du zentzua edonora joateko beti dugulako norbait. Teacher assistant for ever.

Adio 7

Norberaren egoera bitxiak askotan gure bizitzari norabide aldaketa bat ekartzen dio. Gure pertsonaia 2007.en urtetik aurrera beste emakume batekin e-mailez harreman sendo eta, aldi berean, garbi bati hasera eman zion/zioten. Normalean bi gizaki hauen gaiak arruntak zirela azpimarratuko dut. Lehen bait lehen inoren eskutuan zebiltzatela ere aitortu behar da. Ezta inoren kaltearen bila zihardutela ere. Urteak aurrera gure bi pertsonai hauek, bata gizona beste emakumea, bakoitzaren jakinduria aldamenekoari aditzera ematen aritu ziren. Emakumeak arte eszenikoen teknikak ondo ezagutzen zituen, mundu aurreratu honen irtenbideari buruzko idei sakonak eta baliteke oso probetxagarriak bihurtuko zirela Nazio Batuen Erakundeko hainbat jardunaldietan. Bere hizkuntza ezberdinen ezagutza nabarmenak gaitasun handia ematen zion Maiteri. Pasarte honetako beste adiskidea, berriz, gizona zen: Jon jendearekiko harremanetarako esku zabala, lanean jarduntzeko kide desiratua eta bere neurrian kirolari porrokatua. Ikasketei esker ekonomia eta euskara bere gairik gogozkoenak ziren. Maite euskaldun berria izanez hizkeraren ulermen maila handia zuen. Ordenagailuen bitarteko Maite eta Jonen komunikabidean ia ez zen euskararik erabiltzen. Ezta ia gaztelerarik ere ez. Biek erabiltzen zuten hizkuntza ingelesa zen. Argitu beharra da 2007 urtean Jon eta Maite ingelesezko ikasgela batean ezagutu zirela. Zazpi urtetan zehar, garai ezberdinetan harreman hestua ala soseguan bi partaide hauek bata besteari elkar ezagutzeko ariketa batean murgilduko zirela esan daiteke baina ezagutza hau xumea, lasaia eta inoren beste harremanetan topo eta oztopo egin nahi gabe. Berriro, zazpi zenbakiaren aipamena egin behar nuen eta badirudi Joni zoro bihurtzen zitzaiola urtez, gaztarotik, zenbaki kuttuna bait zuen. Behin zera aukitu zuen, Maitek berak baino zazpi urte gutxiago zituela. 2007 gehi 7 berdin 2014. Zazpi urte oparoak izan ziren bientzat. Azkenean eta Maiteren burutazio bati esker, zazpi urtez bien posta elektroniko ekoizpenari utzi egin zioten. Jonek ulertu zuen bere esku ulertzekoa zen etenaren zergatia. Gauzak hasiera bat duten bezala amaiera bat ere datorkie. Azken batean komunikazio mamitsu honen bukaerak aro berri baten sorkundea ekarriko die Maite eta Joni. Agian e-mailez abiatzeko beste kide bana suertatuko zaie ala lehendik zituztenenganako harremana hestuagoa bihurtu daiteke ere. Bai Maite, bai Joni pena hartu dezakete batak besteari gauza berririk jadanik ez kontatzea. Ta iritsi da egun bat emakume batekin 24 urte eskonduta daramatzazula eta aro honak eta ez hain honak izan baditugu ia mende laurden honetan pozik izaten saiatu gara. Etxea, autoa, pianoa, ordenagailua, mendira egindako txango ederrak, hondartzaren eguzkia batera dastatu ditugu eta beti batera, han hemenka. Familiari ere begira aritu gara gu geuk bertan kokatuak eta gure tokia daukagulako. Orainean finkaturik, etorkizunari begira eta biok batera. Ba da bioi gustatzen zaigun kirol osatu batean aritzea: igeriketa. Zenbat luze elkarren alboan urgainean. Igerilekuan edota itsas zabalean. Gure bizitza igeriketa luze bat bezala.Jarraituko du.

Egun bat lehenago. Julian eta Agate.

Egun bat lehenago izenburupean zerbait idaztea bururatu zait gaurko goiz hotz honetan. Norbait ikusteko gogo handia nuela eta aurretik jarritako zita egun bat lehenago gertatzea paratu zitzaion emakume bati. Hau aste honetan gertatu zen, Gabonetako jaien biharamun hurbilean: urtarrilaren 7an. Etxetik kalera nijoala idazteko gairen bat jorratu behar nuela pentzatu dut eta kalean nengoela andamio tramankuloak ikusi ditut. Gailu hauek zuhaitzetako adarrak moztu eta atondutzeko oso erabilgarriak dira eta gurpilei esker batetik bestera mugitzeko gaitasuna daukate. Orduan ezagun ez dudan pertsonaia irudikatu dut: Julian, 26 urteko gaztea eta ezkonberria. Lehen aipaturiko andamio hauetan igota trebetasunez lan egiten duena. Langabeziatik atera zuen kimatzaile ogibideak eta honi ezker etxera soldata bat eramateko ahalmenak ere bere emaztearen irabaziekin pisua ordainduz joateko bidea errazagoa egiten zaie. Agate, bere emaztea ileapaindegi batean lan egiten du. Benetan bikote honen lanek zerikusi hestua dutela iruditu zait. Zuhaitzen adarrak, horriak eta gizakien ilea moztu edota apaindu harreman hestu batean aurkitzen ditut. Akaso baliteke zuhaitzak mozteko espaloian jarri dituzten andamioak ileapaindegi baten aurrean ikusi ditudala eta agian horrexegatik Julian, iaz Udal ikastaro trinko bat lorak eta zuhaitzak bermatzeko burutu zuen gazteak lanean ziharduen bere emaztea lan egiten duen ileapaindegiaren aurrean. Biak hiria eta hiritarren apaindegintza helburu dutela antzematen diot beraien betebeharrak azken finean halakoak direlakoan. Demagun, Julianek udazken eta negua ondoren, udaberrian lorategietako eginbeharrak garatzeko aukera duen eta langabeziaren mamua betirako alderatzen den. Agatek berriz orrazteari, mozteari e.a.-ei ekingo dio eta bien artean bizitzari aurre egiten diote beste gazte asko, tamalez, lanik gabe daudela medio.

ETORRERA: URTE BERRIA ETORRI DA

Hego haizearen eraginpean Euskal Herriko Kantauri itsasoa olatu handi-mandiz bete egin zen. Donostiako parte zaharreko hainbat karrikek itsasoko uraren eragina somatu zuten eta bitartean Olentzarok ekarritako oparien lehendabiziko daztapenak nabaritu genituen Gabon aro amaiezinean murgildurik.

Eskolara buelta eta lanera itzuli. Egunerokotasunaren errepikapena baina urte berri batean, 2014an alegia.

Zer eskatuko diogu urte berri honi? Argi da, lana, lana eta lana. Ah, eta lan egiteko gogo pila bat ere bai. Sentitu dezagun gure eskuetan gauzak eraldatzeko samina eta lagunarteko lankidetza sustraitzea. Itsas lapur batek esango balu bezala itsaso zabalean dauden altxorrak guztienak dira norbaitek aurkitzen dituen arte; baina itsasoan dauden bitartean denenak dira altxorrak. Saia gaitezen altxorrak itsasotik ateratzen eta dagokigun heinean gure bizitzari lanaren janzkera atontzen.